Là huyện có diện tích lớn nhất trong số các huyện ở Việt Nam, thậm chí còn rộng hơn 20 tỉnh, thành phố trong cả nước, theo gợi ý, hướng dẫn của Sở Nội vụ Nghệ An, huyện Tương Dương (Nghệ An) dự kiến sẽ còn 6 – 7 đơn vị hành chính cấp xã sau khi sắp xếp, sáp nhập.
Huyện Tương Dương có tổng diện tích trên 281.129ha, chiếm 17% diện tích tỉnh Nghệ An. Tương Dương có 18 xã, thị trấn, có 6 dân tộc anh em: Thái, Kinh, Khơ Mú, Mông, Ơ Đu, Tày Poọng,…
Số liệu của Cục Thống kê cho thấy, huyện Tương Dương có diện tích rộng hơn 20 tỉnh, thành trong cả nước, gồm: Bắc Ninh, Hải Phòng, Hải Dương, Hưng Yên, Thái Bình, Vĩnh Phúc, Nam Định, Hà Nam, Ninh Bình, TP Đà Nẵng, Bình Dương, Bà Rịa – Vũng Tàu, TP Hồ Chí Minh, Vĩnh Long, Hậu Giang, Bạc Liêu, Tiền Giang, Bến Tre, Trà Vinh và TP Cần Thơ.
Diện tích của huyện Tương Dương rộng hơn 3 tỉnh Hưng Yên (930,2 km2), Hà Nam (860,9 km2) và Bắc Ninh (822,7 km2) cộng lại và rộng gấp hơn 3,4 lần tỉnh có diện tích nhỏ nhất Việt Nam là Bắc Ninh.
Huyện Tương Dương (Nghệ An) còn lưu giữ được nhiều giá trị văn hóa truyền thống của đồng bào các dân tộc trên địa bàn. Ảnh: Cổng TTĐT huyện Tương Dương.
Ngày 21/3, Sở Nội vụ tỉnh Nghệ An vừa có công văn gửi các địa phương về việc hướng dẫn, gợi ý hướng sắp xếp các đơn vị cấp xã trên địa bàn tỉnh.
Theo đó, căn cứ quy mô, diện tích, dân số và các tiêu chí khác; căn cứ tỷ lệ Trung ương dự kiến giảm sau sắp xếp, Sở Nội vụ Nghệ An đã có một số gợi ý, hướng dẫn để các huyện, thành phố, thị xã sắp xếp các đơn vị hành chính cấp
Cụ thể, đối với huyện Tương Dương, huyện có diện tích lớn nhất Việt Nam, trước khi sắp xếp có 17 đơn vị hành chính cấp xã, dự kiến khi sau khi sắp xếp sẽ còn 6 – 7 đơn vị.
Tại huyện Tương Dương cũng có nhiều xã có diện tích rộng hơn tiêu chí về diện tích sau sáp nhập, gồm các xã: Tam Quang (375km2), Hữu Khuông (263km2), Tam Hợp (232km2), Lượng Minh (227km2), Nga My (hơn 184km2), Yên Tĩnh (156km2), Nhôn Mai (213km2).
Từ những dự kiến mang tính gợi mở này, các cơ quan chức năng có thẩm quyền còn nhiều bước phải làm và còn nhiều chỉnh sửa tiếp thu, từ đó mới trình phương án tối ưu nhất.
Theo Cổng thông tin điện tử huyện Tương Dương, Tương Dương là huyện miền núi phía Tây Nghệ An, có truyền thống lịch sử, văn hóa rất lâu đời. Thời nhà Trần gọi là đất Nam Nhung. Năm 1490, niên hiệu Hồng Đức thứ 21, đời vua Lê Thánh Tông, chia phủ Trà lân thành 4 huyện: Kỳ Sơn, Tương Dương, Vĩnh Khang, Hội Ninh. Đến đời nhà Nguyễn (1822), phủ Trà Lân đổi thành phủ Tương Dương, gồm huyện: Tương Dương, Vĩnh Hòa, Hội Nguyên, Kỳ Sơn,… Như vậy, huyện Tương Dương đã trải qua hơn 555 năm hình thành và phát triển.
Nhiều nét văn hóa đặc sắc vẫn luôn được người dân huyện Tương Dương (Nghệ An) giữ vững. Ảnh: Đình Tuân
Trước năm 1945, huyện Tương Dương bao gồm cả Con Cuông, Kỳ Sơn. Đến năm 1945, huyện Con Cuông tách ra khỏi Tương Dương và ngày 17/5/1961, Hội đồng Chính phủ ban hành Quyết định số 65/CP, tách huyện Kỳ Sơn ra khỏi Tương Dương, khẳng định địa giới hành chính của huyện.
Tương Dương là nơi khởi nguồn của dòng Sông Cả, nằm trong khu dữ trữ sinh quyển lớn nhất Đông Nam Á, hệ thống sông, suối dày đặc.
Không chỉ là tài nguyên nước, Tương Dương còn đa dạng và khá phòng phú về tài nguyên rừng. Tổ chức UNESCO đã công bố, các huyện phía Tây Nghệ An là khu dự trữ sinh quyển lớn nhất Đông Nam Á, trong đó các huyện Tương Dương, Con Cuông, Quỳ Hợp nằm ở vùng lõi của khu dự trữ sinh quyển đó.
Chiếm trên 17% diện tích và 24.28% trữ lượng rừng của tỉnh Nghệ An, rừng Tương Dương phong phú về chủng loại, từ rừng lá kim á nhiệt đới đến rừng hỗn giao lá kim – lá rộng và rừng kín, với hàng trăm loài cây, trong đó 42 loài đã được ghi vào sách đỏ Việt Nam.
Dưới những tán rừng là hàng trăm loài động vật quý: hổ, gấu, bò tót, voi, sóc bay, voọc xám (đã được ghi vào Sách đỏ Việt Nam),… Trong tổng số 145.632 ha rừng hiện có của Tương Dương, có 144.204,2 ha là rừng tự nhiên.
Tương Dương còn đang nổi lên là điểm du lịch rất hấp dẫn, bởi tài nguyên du lịch ở đây rất phong phú và đa dạng (du lịch sinh thái, văn hóa, tâm linh,…).
Nằm trong khu dự trữ sinh quyển lớn nhất cả nước, Tương Dương có những phong cảnh dễ say lòng người như hai dòng Nậm Nơn, Nậm Mộ và những câu chuyện đầy chất huyền thoại, rồi rừng Quốc gia Pù Mát, rừng Săng Lẻ ở xã Tam Đình được nhiều người đánh giá là đẹp nhất nước, rừng lạnh nguyên sinh ở xã Tam Hợp, rừng cây lùn ở khu bảo tồn thiên nhiên Pù Mát (xã Tam Quang),….
Bên cạnh đó, còn có điểm du lịch Huồi Cớ (Tam Đình), Văng Phột (Lưu Kiền), Nậm Xán (Tam Quang), hồ thủy điện Bản Vẽ, Khe Bố,…
Năm 2024, với tinh thần đoàn kết và ý chí quyết tâm cao của cả hệ thống chính trị, sự đồng thuận của nhân dân, tình hình kinh tế – xã hội trên địa bàn huyện Tương Dương tiếp tục được duy trì và phát triển, an ninh trật tự trên địa bàn được giữ vững.
Theo thông tin đăng trên báo Nghệ An, tổng giá trị sản xuất năm 2024 của huyện Tương Dương ước đạt 6.193.268 triệu đồng, đạt 100,1% NQ HĐND; Tốc độ tăng trưởng giá trị sản xuất đạt 7,7%, (trong đó: nông – lâm – thủy sản tăng 4,9%; công nghiệp – xây dựng tăng 8,3%; thương mại – dịch vụ tăng 7%). Thu nhập bình quân trên đầu người ước đạt 38,4 triệu đồng, đạt 96% Nghị quyết HĐND, tăng 6,7% so với cùng kỳ.
Tuy nhiên, Tương Dương hiện vẫn là huyện nghèo của tỉnh Nghệ An và là một trong 62 huyện nghèo nhất cả nước. Hết năm 2024, tỉ lệ hộ nghèo tại địa phương này còn tới 25,3%, cao gấp 6 lần mức bình quân chung của tỉnh.
Năm 2025, huyện Tương Dương phấn đấu tốc độ tăng trưởng kinh tế đạt từ 5-6%, trong đó phần huyện quản lý 6-7%; thu nhập bình quân đầu người 41 triệu đồng/năm.
Địa phương xác định sẽ tục khai thác tối đa tiềm năng, lợi thế sẵn có, đồng thời tận dụng hiệu quả các cơ chế, chính sách dành cho miền núi và dân tộc để tập trung phát triển kinh tế, nâng cao thu nhập và cải thiện đời sống vật chất, tinh thần cho người dân.
Đồng thời, tăng cường hướng nghiệp, dạy nghề, chú trọng đào tạo và tạo việc làm cho lao động nông thôn; Đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động xóa bỏ tư tưởng bảo thủ, trông chờ, ỷ lại ở cán bộ, đảng viên và các tầng lớp nhân dân, làm chuyển biến về tư duy, nhận thức, xây dựng ý chí vươn lên, tự lực, tự cường…
